L- Carnitine

Η καρνιτίνη (L-Carnitine) είναι ένα μόριο με χημικό τύπο C₇H₁₅NO₃ το οποίο παίζει κρίσιμο ρόλο στον μεταβολισμό του λίπους.

Εκτελεί πολλές ζωτικές λειτουργίες στο ανθρώπινο σώμα αλλά σε γενικές γραμμές μπορεί να πει κανείς ότι πρόκειται για μια ουσία που βοηθάει τον οργανισμό να μετατρέψει τα λιπαρά οξέα σε ενέργεια μέσα στα μιτοχόνδρια. Επίσης αυξάνει την αντοχή, μειώνει τις ανάγκες των κυττάρων σε οξυγόνο και ενισχύει την αποκατάσταση των μυών ύστερα από την άσκηση.

Η καρνιτίνη παράγεται κυρίως στο συκώτι και τα νεφρά από δύο απαραίτητα αμινοξέα, την μεθειονίνη και τη λυσίνη. Η βιοσύνθεση της απαιτεί επίσης βιταμίνη C, σίδηρο, βιταμίνη Β6 και νιασίνη. Συνήθως, ο οργανισμός παράγει όση καρνιτίνη χρειάζεται αλλά μερικές φορές υπάρχει έλλειψη καρνιτίνης λόγω κάποιας δυσλειτουργίας.

Οι χορτοφάγοι επίσης μπορεί να έχουν χαμηλότερη συγκέντρωση καρνιτίνης στο αίμα τους από τους κρεατοφάγους άρα η διατροφή παίζει ρόλο στη ποσότητα της ουσίας που έχει κάποιος στο σώμα του. Είναι ευνόητο πως όταν λείπουν από τη διατροφή η μεθειονίνη και η λυσίνη δεν προκύπτει επαρκής καρνιτίνη. Σ’ αυτή την περίπτωση χρειάζεται πρόσληψη καρνιτίνης από τη διατροφή ή από διατροφικά συμπληρώματα, κατόπιν βέβαια συμβουλής γιατρού.

 

Διατροφή και συμπληρώματα

Η ονομασία της καρνιτίνης προέρχεται από την λατινική λέξη carnus που σημαίνει σάρκα. Αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο καθώς η κύρια διατροφική πηγή της καρνιτίνης είναι το κρέας. Το 90% της καρνιτινης στον άνθρωπο και τα υπόλοιπα θηλαστικά βρίσκεται στους μυς. Γενικά αποθηκεύεται στους ιστούς που χρησιμοποιούν ως ενέργεια το λίπος, για παράδειγμα η ενέργεια της καρδιάς προέρχεται κατά 60% από το λίπος.

Το κρέας των αιγοπροβάτων είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε καρνιτίνη (μέχρι 2 γραμμάρια ανά κιλό). Επίσης το βοδινό έχει  υψηλή περιεκτικότητα σε καρνιτίνη (περίπου 670 mg ανά κιλό). Οι φυτικές τροφές περιέχουν λίγη καρνιτίνη κι έτσι οι αποκλειστικά χορτοφάγοι έχουν λιγότερα αποθέματα καρνιτίνης στο σώμα τους.

Η συνήθης δίαιτα προσφέρει 100-300 mg καρνιτίνης την ημέρα. Το 75% της καρνιτίνης προέρχεται από τη διατροφή και το 25% συντίθεται από τον οργανισμό στους ανθρώπους που ακολουθούν μια ισορροπημένη διατροφή. Δείτε ποιες τροφές  περιέχουν αρκετή καρνιτίνη.

Τροφές	Ποσότητα τροφής	Καρνιτίνη
Βοδινή μπριζόλα	100 γρ.	60-95 mg
Κιμάς μοσχαρίσιος	100 γρ.	60-94 mg
Χοιρινό	100 γρ.	27,7 mg
Μπέικον	100 γρ.	23,3 mg
Αρνί	100 γρ.	150-200 mg
Μπακαλιάρος	100 γρ.	5,6 mg
Κοτόπουλο στήθος	100 γρ.	3,9 mg
Τυρί	100 γρ.	3,7 mg
Παγωτό	100 ml	3,7 mg
Πλήρες γάλα	100 ml	3,3 mg

Η καρνιτίνη διατίθεται ως συμπλήρωμα διατροφής τόσο για όσους θέλουν να αδυνατίσουν (υπάρχει συχνά σε χάπια αδυνατίσματος) όσο και για αθλητές (υπάρχει σε ενεργειακά ποτά σε ποσότητες που ξεπερνούν την ποσότητα που έχει μια βοδινή μπριζόλα).

Ως σκεύασμα  πωλείται παντού σήμερα σε προσιτή τιμή: σε φαρμακεία, γυμναστήρια, καταστήματα συμπληρωμάτων διατροφής, άλλες φορές καθαρά ως καρνιτίνη (L-Carnitine είναι η φυσική της μορφή) και άλλες μαζί με άλλες ουσίες. Είναι περισσότερο γνωστή ως το «χαπάκι» που καίει το λίπος. Πράγματι η L-Carnitine είναι ένα μόριο με λιποδιαλυτική δράση.

Η κύρια αποστολή της καρτινίνης είναι η μεταφορά των λιπαρών οξέων μακράς αλυσίδας στα μιτοχόνδρια του κυττάρου για την παραγωγή ενέργειας. Τα λιπαρά οξέα αποτελούνται από μια αλυσίδα ατόμων άνθρακα καθένα από τα οποία μπορεί είναι ενωμένο με το πολύ δύο άτομα υδρογόνου. Αυτά που έχουν περισσότερα από 14 άτομα άνθρακα δεν μπορούν να υποστούν β-οξείδωση (να παράγουν ενέργεια) χωρίς τη βοήθεια της καρνιτίνης. Για να δώσουν ενέργεια αυτά τα λιπαρά οξέα πρέπει να περάσουν δύο μεμβράνες: την εξωτερική μεμβράνη των κυττάρων και το εξωτερικό περίβλημα των μιτοχονδρίων μέσα στο κύτταρο. Τα μόρια της καρνιτίνης ενώνονται με κάθε λιπαρό οξύ μακράς αλυσίδας ξεχωριστά και τα οδηγούν μέσα στα μιτοχόνδρια. Εκεί η καρνιτίνη απελευθερώνει το λιπαρό οξύ, έτσι ώστε να μετατραπεί με την επίδραση διαφόρων ενζύμων σε ενέργεια (μόρια ΑΤΡ). Αν τα λιπαρά οξέα δεν μπορέσουν να «καούν» γρήγορα στα μιτοχόνδρια (διότι π.χ. δεν επαρκούν τα ένζυμα), η καρνιτίνη επιτελεί ακόμα ένα ρόλο: τα επιστρέφει στο έξω από το κύτταρο, στο αίμα.

 

 Δοσολογία L-καρνιτίνης

Μία δοσολογία από 500 έως 1000 χιλιοστόγραμμα (mg) συνιστάται. Τα L-καρνιτίνης συμπληρώματα υπάρχουν τώρα στο εμπόριο ως L-καρνιτίνης κάψουλες, δισκία, σε μορφή σκόνης και σε διάλυμα.

 

Παρενέργειες της L-καρνιτίνης

Λαμβάνοντας 3*500 ή 3*1000 mgς καρνιτίνης δεν θα σας  οδηγήσει σε  δυσάρεστες παρενέργειες. Ωστόσο ίσως εμφανιστεί υπερδιέγερση και εάν την πάρετε το βράδυ, μπορεί να έχετε δυσκολίες κατά την κατάκλιση (αϋπνία)  Ορισμένοι ανέφεραν L-καρνιτίνη παρενέργειες περιλαμβάνουν τον εμετό, ναυτία, κεφαλαλγία, διάρροια, βουλωμένη μύτη, ανησυχία και δυσκολία στον ύπνο. Μερικές σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες μπορεί να περιλαμβάνουν γρήγορους ρυθμούς της καρδιάς, αύξηση της αρτηριακής πίεσης και του πυρετού τους .

Ωστόσο, αν έχετε χαμηλή ή οριακά χαμηλά επίπεδα θερεροειδικών ορμονών, δεν θα πρέπει να λαμβάνετε καρνιτίνη επειδή μπορεί να επηρεαστούν οι θυρεοειδικές ορμόνες σας , Επίσης, αν είστε σε αιμοκάθαρση, θα πρέπει να αποφύγετε την λήψη  L-καρνιτίνη (και άλλων  συμπληρωμάτων, γενικά)

Σαν ένα διαιτητικό συμπλήρωμα για την απώλεια βάρους, ο μόνος κίνδυνος που έχει η L-καρνιτίνη  είναι ο κίνδυνος της  νευρικής ανορεξίας (μια διατροφική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από την ασιτία).

 

Είναι ασφαλές να παίρνει κάποιος  L-καρνιτίνη ;

Λοιπόν, με βάση τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν παραπάνω, τα πλεονεκτήματα από τη χρήση του συμπληρώματος ξεπερνούν κατά πολύ τους πιθανούς κινδύνους. Είναι πολύ ασφαλές να παίρνετε όσο το πάρετε (σε κύκλους των 30 ημερών (έναν ναι/έναν όχι) στην προβλεπόμενη δόση(3*500 mg ή 3*1000 mg). Οι παρενέργειες της  L-καρνιτίνης μπορεί να αποβούν  επιζήμιες αν η λήψη του συμπληρώματος δε γίνεται όπως συνίσταται.